رشت
شرح
شهر رشت بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر در بین سه استان مازندران، گیلان و گلستان محسوب می شود. کلانشهر رشت از پایتخت ایران تهران فاصله‌ای به حدود ۳۲۵ کیلومتر دارد. وسعت شهر رشت ۵۰ کیلومتر مربع است. آب و هوای رشت به طور کلی معتدل و شرجی است. در سالیان نه چندان دور، شهر رشت همیشه بارانی بود. اما امروزه با گرم شدن تدریجی زمین مانند گذشته در این شهر زیبا باران نمی بارد. اما هنوز هم به شهر باران های نقره‌ای مشهور است.
به نقل از کتاب ظرایف در شهر رشت ابریشم خوب به عمل می آمد و بند شلوار به نیکی بافته می شد. شهر رشت منبت کاران حاذقی داشت که انواع کاسه های چوبی، گلدانهای چوبی، تخته نرد و … می ساختند. موقعیت اقتصادی رشت وابسته به شالیزارهای برنج، کشت توتون، چای و پرورش ابریشم است. اما همانطور که می دانیم امروزه در تمامی این موارد مشکلات زیربنایی زیادی وجود دارد.
رشت پیش از ورود اسلام
طبق اسناد احتمال می رود که شهر رشت در دوره پیش از اسلام و دست کم در دوران ساسانیان وجود داشته است. از آنجا که این ناحیه دارای منابع طبیعی مانند جنگل و زمین های مناسبی برای کشاورزی بوده است به سرعت به دهکده ای تبدیل شده است و افراد قابل توجهی راهی آن شدند. زمانی که حکومت ساسانی در حال فروپاشی بود حکومت رانی مستقلی در گیلان ایجاد شد که آن را گیلانشاه می خواندند.
تاریخچه رشت
نخستین بار حمدالله مستوفی در قرن ۸ هجری از شهر رشت نام برده است. شهر رشت در میان دو رودخانه گوهررود و سیاهرود قرار داشت. نام قدیمی شهر رشت دارالمرز یا دارالامان بوده است، البته قبل از این دو نام آن را بیه نیز می گفتند. زیرا که شهر رشت میان دو رود خانه بوده و بیه در لغت نامه ها به رود یا مصب بین دو رودخانه ترجمه شده است.
دوران شکوفایی شهر رشت از زمان شاه عباس صفوی آغاز شد. در زمان قاجار توسعه اقتصادی میان ایران و اروپا گسترش پیدا کرده بود. اگر به نام محلات قدیمی شهر رشت نگاه بیندازیم، پیشه ساکنین آنها کاملاً مشخص کننده فضای قدیم رشت بوده است. برای مثال ساغریسازان، خمیران زاهدان، رودباریان، دباغیان، کوزه گران، چمارسرا، صیقلان، چهل خانه و …
تاریخچه مرکز استان گیلان
در سال ۱۰۰۴ به فرمان شاه عباس شهر رشت مرکز استان گیلان و مرکز معاملات نوغان و ابریشم شناخته شد. نوغان و ابریشم آن روزها محصول اول استان گیلان بوده است. تاجران ایرانی، روسی، یونانی و ارمنی به شهر رشت توجه ویژه‌ای داشتند. که این امر باعث رشد چشمگیر این شهر شد. مولگونف جهانگرد روس در سال ۱۲۷۵ هجری قمری به شهر رشت سفر کرده بود.
مولگونف در خاطرات خود آورده است: شهر رشت ۵۶۴۳ خانه ۱۰۲۱ مغازه و ۲۷ هزار و سیصد و چهارده نفر جمعیت داشته است. او شهر رشت را بسیار خوش موضع با خانه های زیبایی رو به دریا به تصویر کشیده است. در این شهر بازرگانان هندی، بخارایی، رومی و عثمانی برای خرید ابریشم در رفت و آمد بودند. در دوران مشروطه و بعد از آن گیلان به یکی از کانون های اصلی تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران تبدیل شد. شهر رشت به یکی از پیشرو ترین شهرهای کشور در این زمینه شناخته می شد.
اولین های شهر رشت در ایران:
اولین شعبه بانکی ایران
در سال ۱۳۰۴ زمانی که هنوز اهمیت بانک و بانکداری در زندگی روزانه ایرانیان معنا پیدا نکرده بود. نخستین بانک ایرانی در خیابان سپه در اردیبهشت سال ۱۳۰۴ افتتاح شد.
سرمایه اولیه بانک ۳۸۸۳۹۵۰ محل موجودی صندوق بازنشستگی درجه‌داران قشون تهیه شد. در سال اول این بانک با پرداخت وام های به رفع نیازمندی آنها کمک می کرد.
اولین کتابخانه ملی
اولین کتابخانه ملی به توسط اندیشه مردی به نام محمدعلی تربیت رئیس اداره فرهنگی گیلان در زمینی که توسط شهرداری رشت احداث شده بود، ایجاد شد.
سرانجام در روز پنج شنبه ۱۹ مهر ۱۳۰۳ همزمان با جشن هزاره فردوسی اولین کتابخانه ملی در گیلان در شهر رشت با عنوان کتابخانه ملی گشایش یافت. معماری این کتابخانه برگرفته از معماری شرق اروپا است. که هم اکنون می توانید در منطقه شهرداری رشت این کتابخانه زیبا را ببینید.
اولین تئاتر
اولین تاثیر آن به شکل کلاسیک در شهر رشت ایجاد و شروع به کار کرد. با توجه به اولین های گیلان می توان به رشد فرهنگی این شهر نسبت به شهرهای دیگر پی برد.
اولین اتوبوس وارد شده به ایران
اولین اتوبوس در ایران توسط یک تاجر بلژیکی در استان گیلان در شهر رشت راه اندازی شد.
اولین راه آهن ایران
اولین راه آهن ایران در مسیر بندر انزلی به پیربازار و رشت راه‌اندازی شده بود. هنوز هم می توان آثار و بقایای خط ریلی از آن را مشاهده کرد. اما مطلبی که جالب است بعد از این همه سالی که می گذرد. استان گیلان هنوز خط راه آهن فعالی ندارد!
اولین داروخانه شبانه روزی
داروخانه کارون اولین داروخانه شبانه روزی در کشور است که در شهر رشت ایجاد شد.
اولین خانه معلولین و سالمندان در ایران
اولین خانه معلولین و سالمندان در استان گیلان و در شهر رشت ایجاد شد.
اماکن تاریخی
شهر رشت به دلیل قدمت دیرینه ای که دارد بناهای تاریخی متعددی دارد. برای مثال مهمترین این بناهای تاریخی میدان شهرداری رشت است که شامل: ساختمان شهرداری و برج ساعت است. که امروزه نیز مرکز رشت همین شهرداری رشت است. از دیگر بناهای تاریخی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عمارت پست میدان شهرداری رشت
- عمارت کلاه فرنگی
- ساختمان هتل ایران ساب
- خانه میرزا خلیل
- خانه میرزا کوچک خان
- آرامگاه میرزا کوچک خان
- کتابخانه ملی رشت
- عمارت نوبل
- مسجد سفید
شهر رشت با ۲۲۰ خوراک محلی
شهر رشت در سال ۹۴ از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی یونسکو به عنوان شهر خلاق خوراک شناسی انتخاب و در فهرست شبکه شهرهای خلاق یونسکو ثبت شد.
در مسیر رسیدن به رشت و در شهر رشت هرجا را که نگاه کنید پر از غذاخوری های سنتی و محلی، رستوران های لوکس و مجلل است. که غذاهای لذیذ گیلانی سرو می کنند. از غذاهای معروف گیلانی می توان به اناربیج، فسنجان، کال کباب، سیر قلیه، شامی رشتی، اشپل کوکو، باقلاقاتوق و غیره اشاره کرد. از هر ایرانی که راجع به غذا بپرسید قطعاً گیلان و رشت را در زمره شهرهای خوش غذا نام خواهد برد. رشت در لیست ۱۹ کشور جهان از نظر تنوع غذا نام گرفته است.
